Komunikacja
Jak działa tempomat? Poznaj jego zastosowanie
Sprawdź w jaki sposób bezpiecznie z niego korzystać?
24 marca 2022
Wiele osób zastanawia się, co to jest tempomat. Okazuje się, że rozwiązanie, które jest z nami od kilkudziesięciu lat i coraz częściej pojawia się w wyposażeniu seryjnym samochodów, wciąż pozostaje dla niektórych zagadką. Jak działa tempomat, kiedy z niego korzystać, czy jest bezpieczny, jakie są jego wady i zalety? Sprawdźmy.
Co to jest tempomat – trochę historii
Co to jest tempomat? Niemal każdy kierowca zetknął się z tym terminem. Wciąż jednak nie każdy wie, jak działa to urządzenie. Tempomat to skrót pochodzący od słów „tempo” oraz „automat”. Najprościej rzecz ujmując, jest to konstrukcja, która pozwala utrzymywać stałą, zadaną prędkość pojazdu bez względu na to, po jakiej nawierzchni się poruszamy. Pojazd sam dostosowuje wszystkie parametry – kierujący musi jedynie… kierować.
Może się wydawać, że takie rozwiązanie to wynalazek współczesności. Nic bardziej mylnego. Pierwszy tempomat został opracowany już w latach 40. XX wieku, a już dwie dekady później był wykorzystywany w seryjnie produkowanych samochodach.
W tamtym okresie był to układ zaworów sterujących aktuatorem, który mechanicznie operował przepustnicą. Współczesne tempomaty to tak naprawdę elektroniczne sterowniki – operują przepustnicą przy pomocy sygnałów elektrycznych, które służą do realizacji zadanego jej mechanicznie ruchu (zazwyczaj poprzez cięgno Bowdena). Rozwijająca się technologia pozwoliła jednak opracować w pełni elektroniczne rozwiązanie, które nie wymaga już używania pedału gazu – i takie właśnie tempomaty są obecnie najczęściej spotykane w nowych samochodach.
Jak działają tempomaty?
Chcąc dowiedzieć się, jak działa tempomat, musimy przede wszystkim przyjąć do wiadomości, że jest to rozwiązanie przede wszystkim na długie trasy. Nie sprawdzi się on w mieście, ponieważ często trzeba wykonywać manewr hamowania. W podróży natomiast, kiedy przez wiele kilometrów utrzymuje się określoną prędkość, system ten sprawdzi się idealnie.
Tempomat uruchomimy, naciskając odpowiedni przycisk lub pociągając sterującą nim dźwignię przy prędkości, którą chcemy utrzymać – np. 90 km/h. Można ją zmieniać w dwójnasób – przyciskami lub manetką. Wszystkie polecenia od razu zobaczymy na ekranie komputera pokładowego. Oczywiście to jedynie teoria – każdy model samochodu ma inne rozwiązania techniczne, więc trzeba zajrzeć do instrukcji, aby dokładnie zaznajomić się z funkcjami naszego tempomatu.
Już milion Polaków wybrało mtu24.pl – Dołącz do nas!
Tempomat – czy można go wyłączyć?
Ze względów bezpieczeństwa niemal wszystkie systemy wspomagające kierowcę można zarówno włączyć, jak i wyłączyć. W końcu wszystko dzisiaj jest sterowane elektronicznie i może się zepsuć lub nie działać jak należy. Wciąż to jednak kierowca ma większe panowanie nad samochodem niż komputer.
Tempomat możemy najczęściej wyłączyć odpowiednim przyciskiem lub naciskając pedał hamulca. W autach z manualną skrzynią biegów dezaktywujemy urządzenie, wciskając sprzęgło. Niektóre modele pozwalają na wyłączenie tempomatu poprzez zmianę biegu.
Na szczęście większość współczesnych urządzeń zapamiętuje nasze ustawienia. Zatem jeśli będziemy zmuszeni wyłączyć tempomat – ponieważ nastąpiło spowolnienie ruchu – możemy go ponownie aktywować w dowolnej chwili. Pojazd automatycznie rozpędzi się do zapisanej wcześniej prędkości.
Aktywny tempomat – rozwiązanie na miarę współczesności
A co to jest aktywny tempomat? Coraz częściej się o nich słyszy i niemal każdy producent auta ma to rozwiązanie w swojej ofercie. Najczęściej jako opcję dodatkową. Tak naprawdę to klasyczny tempomat, tyle że uzupełniony nowymi funkcjami. Wiele nowoczesnych aut posiada również radary monitorujące otoczenie oraz wiele systemów asystujących – chociażby ustalenie odległości od poprzedzającego pojazdu. I to właśnie z nimi współpracują aktywne tempomaty.
Potrafią na bieżąco skorygować prędkość auta w zależności od warunków na drogach. Znajdziemy je przede wszystkim w samochodach z automatyczną skrzynią biegów, ponieważ, aby dostosować się do sytuacji, konieczna jest zmiana przełożenia.
Aktywny tempomat – w zależności od tego, jak wiele innych systemów wsparcia posiada nasze auto – może nawet sam zareagować na to, co się dzieje. Może na przykład zatrzymać auto, jeśli kierowca czegoś lub kogoś nie zauważy. Najbardziej zaawansowane samochody – najczęściej klasy premium – mają też możliwość dokupienia systemu night vision, który dzięki podczerwieni monitoruje przestrzeń w nocy. Oznacza to, że pojazd zobaczy to, czego człowiek nie jest w stanie.
Aktywne tempomaty można z powodzeniem wykorzystywać również w mieście, ponieważ często są połączone z systemem rozpoznawania znaków, asystentem jazdy w korku czy utrzymania pasa ruchu. Pozwala to na półautonomiczną jazdę, jednak nie można zapominać o tym, że kierowca cały czas musi panować nad sytuacją – obie dłonie na kierownicy i nogi ułożone w taki sposób, aby w każdej chwili móc nacisnąć dowolny pedał.
Wady i zalety tempomatów
Skoro już wiemy, co to jest tempomat, można teraz wziąć pod uwagę wszystkie za i przeciw jego posiadania w samochodzie. Do zalet – zwłaszcza w trasie – należy płynna jazda oraz mniejsze zużycie paliwa. Dodatkowo aktywne tempomaty mają bardzo duży wpływ na podniesienie bezpieczeństwa podróży.
Wady? Jeśli zbyt mocno przyzwyczaimy się do tego, że pojazd robi wiele za nas, może to uśpić naszą czujność. A należy pamiętać – ponownie – że to jedynie elektronika. Może nie zadziałać w każdej chwili. Inne wady? Przede wszystkim dotyczą one urządzeń, które nie są adaptacyjne – można z nich korzystać wyłącznie w trasie i na drogach szybkiego ruchu.
Polecane artykuły
Komunikacja
CEPiK – co to jest?
Dowiedz się, jakie informacje znajdziesz w bazie Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców
Dom i mieszkanie
Ubezpieczenie mieszkania a monitoring. Jak zabezpieczyć swoją własność?
Przeczytaj artykuł i dowiedz się czy monitoring domowy wpływa na ubezpieczenie.
Komunikacja
Nowe przepisy dla kierowców – co zmieni się w 2024 roku?
Sprawdź co w 2024 roku czeka kierowców!