Komunikacja

Obowiązki i ograniczenia młodego kierowcy

Sprawdź, jakie przepisy dotyczą młodych kierowców!

24 lipca 2023

Gdy tylko uda nam się zdać egzamin na prawo jazdy, szybko chcemy skorzystać z nowych możliwości. Bez względu na charakter i umiejętności młodzi kierowcy na początku mają jednak nieco trudniej od tych starszych i bardziej doświadczonych. Zobacz, jakie ograniczenia i obowiązki czekają na osoby w młodym wieku, które dopiero ukończyły egzamin prawa jazdy!

Spis treści:

Młody kierowca – definicja

Dla wielu osób kategoria młodego kierowcy jest kontrowersyjna. Ostatecznie przecież ocena każdego, kto prowadzi pojazd, powinna zależeć od jego decyzji podejmowanych na drodze, a nie od czynników niezależnych takich jak wiek. I choć trudno się z tym nie zgodzić, zdania ekspertów są jednoznaczne – przepisy muszą inaczej traktować młodych kierowców. Na czym polegają różnice i kim jest młody kierowca?

Młody kierowca w Polsce to osoba będąca w przedziale wiekowym od 18 r.ż. do 25 r.ż., która posiada uprawnienia do kierowania pojazdem nie dłużej, niż przez okres 2 lat. Zastanawiając się, jakie przepisy definiują młodego kierowcę, należy zwrócić uwagę na ustawę z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami. Jak zauważają autorzy analiz legislacyjnych i komentarzy prawnych, termin „młodego kierowcy” nie został jednoznacznie i ostro zdefiniowany, używany jest za to zamiennie z określeniem „okres próbny”.

Kategoria młodego kierowcy została utworzona w celu zminimalizowania ryzyka związanego z kierowaniem pojazdami przez osoby, które w szczególny sposób na tle innych grup społecznych są narażone na spowodowanie lub udział w zdarzeniu drogowym. Założenie to znajduje poparcie w statystykach. Sprawcy wypadków drogowych pod względem wieku to najczęściej osoby w skrajnym wieku – młodzi, początkujący kierowcy oraz osoby starsze. Zgodnie z danymi Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego główne przyczyny wypadków drogowych popełnianych przez młodych kierowców to nadmierna prędkość, nieprzestrzeganie zasad pierwszeństwa i nieprawidłowe działania wobec pieszych. Pod względem statystycznym młode osoby są także bardziej podatne na spożywanie alkoholu i zażywanie środków odurzających.

Ograniczenia młodego kierowcy

Powyższe zagrożenia związane z wiekiem kierowcy stały się bezpośrednią przyczyną utworzenia kategorii młodego kierowcy i okresu próbnego. Otrzymawszy prawo jazdy po raz pierwszy między 18 a 25 rokiem życia należy przestrzegać dodatkowych ograniczeń. Najważniejsze będą dotyczyły ograniczenia prędkości młodych kierowców:

  • maksymalny limit prędkości poruszania się po obszarze zabudowanym – 50 km/h,
  • maksymalny limit prędkości poruszania się po obszarze niezabudowanym – 80 km/h,
  • maksymalny limit prędkości poruszania się na autostradzie i drodze ekspresowej – 100 km/h.

Ponadto młody kierowca nie może podejmować pracy zarobkowej polegającej na przewozie towarów lub osób na podstawie prawa jazdy kat. B. Wyjątek stanowią osoby, które otrzymały kwalifikację wstępną lub wstępną przyspieszoną zgodnie z przepisami Ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym.

Ubezpieczenie podróżne, które ceni Twój czas!

Okres próbny młodego kierowcy – ile trwa?

Jednym z najczęściej zadawanych pytań jest to, jak długo młody kierowca zaliczany jest do tej specyficznej kategorii prawnej. Zgodnie z art. 91. Ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami okres próbny młodego kierowcy trwa dwa lata (24 miesiące). Czas liczony jest od dnia wydania dokumentu prawa jazdy.

Co ważne, wskazane wcześniej ograniczenia prędkości dotyczą młodych kierowców wyłącznie przez okres 8 miesięcy od momentu wydania prawa jazdy. Oznacza to, że w pozostałej części okresu próbnego – od 9 do 24 miesiąca włącznie – młody kierowca stosuje się do ogólnych zasad ruchu drogowego, w tym powszechnych limitów prędkości oraz może wykonywać działalność związaną z kierowaniem pojazdu.

Przedłużenie okresu próbnego dla młodego kierowcy

Istnieją jednak dwie sytuacje, które powodują wydłużenie tego czasu. Okres próbny młodego kierowcy może być przedłużony na skutek:

  • popełnienia co najmniej 2 wykroczeń przeciwko bezpieczeństwu komunikacyjnemu – przedłużenie o kolejne 2 lata,
  • zatrzymania prawa jazdy – przedłużenie o okres równy czasowi zatrzymania dokumentu.

Decyzję o przedłużeniu okresu podejmuje starosta, a w przypadku zatrzymania prawa jazdy wniosek może być skierowany przez policję.

Zielony listek na szybie – czy jest obowiązkowy?

Charakterystyczna naklejka przedstawiająca zielony listek klonu jest wyraźnym znakiem graficznym, mającym na celu poinformowanie innych uczestników ruchu drogowego o tym, że pojazd może być prowadzony przez młodego kierowcę. Po raz pierwszy naklejki te weszły w życie w 1974 roku. Szybko jednak zaprzestano ich obowiązkowego stosowania. Sytuacja zmieniła się dopiero w ostatniej dekadzie, kiedy przywrócono obowiązek stosowania takich oznaczeń przez młodych kierowców.

Okres próbny młodego kierowcy, a konkretnie pierwsze 8 miesięcy jego trwania, oznacza konieczność oznakowania pojazdu za pomocą zielonego listka. Element powinien być przytwierdzony do tylnej części samochodu – bagażnika lub dolnego rogu tylnej szyby. W naklejkę tę młody kierowca musi wyposażyć się samodzielnie. Można ją nabyć przez internet, a także kupić w dobrym sklepie motoryzacyjnym lub na dowolnej stacji paliw.

Obowiązki i ograniczenia młodego kierowcy – podsumowanie

Młodzi kierowcy z pewnością znajdują się w trudniejszej sytuacji niż ci bardziej doświadczeni. Nie tylko nie czują się tak pewnie za kierownicą z powodu krótszego stażu kierowania pojazdami, ale muszą także respektować dodatkowe ograniczenia prawne. Na szczęście w praktyce większość ograniczeń i obowiązków musi być przestrzegana jedynie przez okres pierwszych 8 miesięcy, a nie całych dwóch lat. Uzyskując prawo jazdy, warto zacząć przygodę z kierowaniem pojazdów na spokojnie, zdobywając doświadczenie z kolejnymi kilometrami. Warto jednocześnie zadbać o ubezpieczenie pojazdu w pełnym wymiarze – by bezszkodowa jazda zaprocentowała możliwie jak najwcześniej.