Komunikacja

Uszkodzenie samochodu służbowego przez pracownika a odszkodowanie

Jakie są konsekwencje spowodowania kolizji służbowym samochodem? Z czym to się wiąże i kto pokryje koszty naprawy uszkodzeń?

26 września 2023

W dzisiejszych czasach coraz więcej pracodawców decyduje się na powierzenie mienia (samochodu) swoim pracownikom. To oczywiście znacznie usprawnia działania osób, które zajmują się np. dostawami towarów w firmie. Zwiększa się tym samym ryzyko ewentualnej kolizji samochodu z innym pojazdem – również z winy pracownika. Jaka jest odpowiedzialność cywilna pracownika w takiej sytuacji? Kto ponosi koszty w razie kolizji z uczestnictwem firmowego auta? Poniżej znajdziesz kilka przydatnych informacji i dowiesz się, czy jest możliwe obciążenie pracownika za szkodę na samochodzie.

Stłuczka samochodem służbowym

Według danych Komendy Głównej Policji po polskich drogach jeździ na co dzień ponad 6,5 mln aut służbowych, z czego nawet 90% z nich przekracza dozwoloną prędkość – zarówno w obszarach zabudowanych, jak i niezabudowanych. Takie dane obrazują, jak powszechnym problemem jest łamanie przepisów drogowych przez pracowników korzystających z firmowych pojazdów.

Ryzyko wystąpienia stłuczki samochodem służbowym jest o wiele wyższe niż prywatnym, chociażby ze względu na fakt, że firmowe auta pokonują znacznie więcej kilometrów w skali roku. Dlatego tym bardziej przedsiębiorca powinien zabezpieczyć flotę samochodową na wypadek kolizji i innych nieprzewidzianych sytuacji, aby samochody służbowe nie były źródłem stresu dla niego i pracownika.

Kolizja samochodem służbowym – kto pokryje szkody?

Jeśli pracownik uszkodził samochód służbowy przez nieodpowiednią eksploatację lub rażące przewinienia na drodze – może on ponieść tego konsekwencje zgodnie z odpowiedzialnością służbową. Odpowiedzialność służbowa pracownika to zbiór przepisów, które dotyczą również ponoszenia odpowiedzialności za kolizję samochodem służbowym wskutek wykonywania obowiązków powierzonych przez pracodawcę.

Zgodnie z Kodeksem pracy, a dokładnie art. 115, obciążenie pracownika za szkodę jest możliwe tylko wtedy, kiedy nie zostaną przekroczone granice rzeczywistej straty poniesionej przez pracodawcę. Wyróżniamy dwie sytuacje, w których możliwe jest obciążenie pracownika kosztami naprawy samochodu:

  • umyślne działanie na szkodę pracodawcy – w tym przypadku stłuczka, kolizja lub wypadek samochodem służbowym jest działaniem zdeterminowanym przez pracownika. Jeśli pracownik uszkodził samochód służbowy w pełni świadomie, pracodawca może żądać pokrycia kosztów naprawy mienia;
  • nieumyślne spowodowanie uszkodzenia auta firmowego – tutaj odszkodowanie ustalane jest na podstawie wartości wyrządzonej szkody, ale świadczenie nie może przekraczać kwoty równej trzymiesięcznemu wynagrodzeniu pracownika.

W Polsce każdy samochód musi mieć aktualne ubezpieczenie OC – nie tylko prywatny, ale także firmowy. To oznacza, że kolizja samochodem służbowym nie będzie generować większych problemów – przynajmniej w kwestii wypłaty odszkodowania na rzecz osób poszkodowanych w zdarzeniu.

Udostępniając firmowe auto pracownikowi, pracodawca powinien wykupić dodatkowo ubezpieczenie AC i NNW. Dzięki temu, jeśli dojdzie do uszkodzenia samochodu służbowego przez pracownika, ten nie będzie zobowiązany do ponoszenia żadnych kosztów z tego tytułu. Kiedy pracownik spowoduje firmowym autem kolizję lub wypadek, wtedy zadziała polisa AC i NNW.
Odszkodowania od pracownika można oczekiwać wtedy, kiedy pojazd nie ma aktywnej polisy ubezpieczenia AC, a uszkodzenia i straty po stronie pracodawcy zostały spowodowane przez nieuwagę pracownika. W takiej sytuacji obciążenie pracownika za szkodę jest zasadne.

Ubezpieczenie komunikacyjne, które ceni Twój czas

Stłuczka samochodem służbowym – kiedy pracownik zapłaci za szkody?

Wyróżniamy wiele sytuacji, w których pracownik będzie odpowiedzialny służbowo za szkody wyrządzone na powierzonym samochodzie. Wbrew pozorom drobne stłuczki zdarzają się dość często, szczególnie jeśli pracownik nie zdaje sobie sprawy ze swoich obowiązków związanych z eksploatacją firmowego auta.

Są jednak przypadki, w których to pracownik odpowiada w 100% za szkody wyrządzone na pojeździe oraz straty pracodawcy w wyniku wyłączenia służbowego auta z użytkowania to:

  • ucieczka z miejsca zdarzenia, w którym brało udział firmowe auto,
  • brak uprawnień do kierowania pojazdami,
  • prowadzenie auta pod wpływem alkoholu,
  • umyślne spowodowanie kolizji lub wypadku drogowego podczas jazdy służbowym samochodem.

Jeśli stłuczka samochodem służbowym miała miejsce pod wpływem alkoholu lub substancji odurzających, pracownik będzie zobowiązany do pokrycia wszystkich kosztów – zarówno po stronie pracodawcy, jak i osób poszkodowanych w wyniku zdarzenia drogowego.

Powyższe sytuacje są problematyczne nie tylko dla pracodawcy, ale także dla pracownika. Czasem może zdarzyć się, że obciążenie pracownika za szkodę będzie na tyle dotkliwe, że ten popadnie w kłopoty finansowe. W przypadku odpowiedzialności służbowej za powierzone mienie pracownik jest zobowiązany do tego, aby pokryć 100% kosztów związanych z naprawą pojazdu, a także straty poniesione przez pracodawcę, jak i utracone przez niego korzyści biznesowe.

Stłuczka samochodem służbowym – jak wygląda likwidacja szkody?

Kiedy dojdzie do zdarzenia drogowego, czy to z udziałem auta prywatnego czy służbowego, trzeba przede wszystkim zachować zimną krew i wykonać rozsądne kroki, które pozwolą zredukować ryzyko pojawienia się dotkliwych skutków kolizji lub wypadku z udziałem firmowego auta.

Pracodawca może poinstruować pracownika, co ma robić w przypadku kolizji. Czy najpierw zadzwonić do niego, czy zadzwonić na policję, a może rozwiązać sprawę samemu. Dla pewności warto wezwać na miejsce patrol policji, który zajmie się wyjaśnieniem zdarzenia, a także ustaleniem winowajcy. Ustalenie winowajcy to podstawa, aby pracodawca mógł w późniejszym czasie ubiegać się o odszkodowanie z tytułu AC, OC sprawcy lub bezpośrednio od pracownika.

Uszkodzenie samochodu służbowego przez pracownika – podsumowanie

Jeśli dojdzie do uszkodzenia samochodu służbowego przez pracownika, są trzy drogi rozwiązania sprawy w kwestii wypłaty świadczenia odszkodowawczego. Kiedy stłuczka samochodem służbowym zostanie spowodowana umyślnie, wtedy następuje obciążenie pracownika za szkodę, ale tylko w kwocie nie wyższej niż trzykrotność miesięcznego wynagrodzenia.

W pozostałych sytuacjach pracodawca może ubiegać się o odszkodowanie z tytułu polisy AC lub OC, jeśli sprawcą zdarzenia był inny uczestnik ruchu drogowego. Ogólnie rzecz biorąc, tak jak w przypadku aut prywatnych, obowiązkiem jest posiadanie aktywnego ubezpieczenia OC. Natomiast AC i NNW jest rekomendowane, szczególnie jeśli pojazd służbowy zostanie powierzony pracownikowi. Dzięki temu, w razie uszkodzenia auta i wyłączenia go z możliwości użytkowania przedsiębiorca nie poniesie nadmiernych strat.